Als iets Pierre Boulez typeert, dan is het wel zijn zin voor avontuur. Dit jaar wordt de pionier van de abstractie, het experiment en de elektronica in de muziek negentig. Dat vieren we onder meer met deze muzikale en theatrale reis door zijn enerverende leven als musicus. De voorstelling is vormgegeven door Boulez’ goede vriend, de beroemde architect Frank Gehry en samengesteld door Boulezkenner Gerard McBurney, creatief directeur van Beyond the Score®. Sleutelfragmenten uit Boulez’ oeuvre, live uitgevoerd door Asko|Schönberg en Slagwerk Den Haag, worden met elkaar verbonden door voorgedragen brieven en gedichten en droomachtige, dynamische projecties van archiefbeeld en nieuw materiaal van en met Boulez. Een unieke kans om de fascinerende wereld te ontdekken van een van de grootste componisten en dirigenten van onze tijd. programmaboek
data
di 2 juni 2015 20:30
taal & duur
-
Engels, Frans, Nederlands
-
Duur voorstelling niet bekend (geen pauze)
Pierre Boulez: ‘Ik wil de verrassing en het plezier ondergaan van het ontdekken.’
Na muzikale portretten van Varèse, Xenakis, Cage en Nono eert het Holland Festival tijdens de 68e editie de Franse componist en dirigent Pierre Boulez. Het belang van Boulez in het naoorlogse muzieklandschap kan nauwelijks worden overschat; de meester is van grote invloed geweest op zowel zijn generatiegenoten als de componisten na hem.
Een van de performances waarin Pierre Boulez centraal staat is Beyond the Score® A Portrait of Pierre Boulez door Asko|Schönberg, Slagwerk Den Haag en Bracha van Doesburg onder leiding van Etienne Siebens. De wereldpremière vond op 14 november plaats in Chicago door Chicago Symphony Orchestra, het gezelschap waarvan Boulez conductor emeritus is. Het Chicago Symphony Orchestra is de initiator van het project, als onderdeel van de reeks multimediale concerten Beyond the Score® die het orkest al zo’n tien jaar organiseert. In deze reeks wordt een compositie onder de loep genomen: tekst en uitleg voor de pauze, een uitvoering van het volledige werk na de pauze. In het geval van Boulez is er niet voor één compositie gekozen, maar voor een avondvullende dwarsdoorsnede van Boulez’ oeuvre. Los Angeles Splash Magazines na de première: ‘Een passender eerbetoon aan Boulez dan dit eerste aan een levende kunstenaar gewijde Beyond the Score-programma is moeilijk denkbaar.’
In de toegankelijke voorstelling Beyond the Score® A Portrait of Pierre Boulez worden beeld- en tekstfragmenten afgewisseld met uitvoeringen van muziekfragmenten. De architect Frank Gehry, een goede vriend van Boulez, heeft een choreografie van grote, witte panelen ontworpen waarop bewegend archiefbeeld van de componist-dirigent door de jaren heen wordt getoond: een gesprek tussen Boulez en Stravinsky komt aan bod, maar ook recent interviewmateriaal, opgenomen bij Boulez thuis in Baden-Baden. Tijdens de voorstelling verplaatsen figuranten de panelen, waardoor het beeldmateriaal op een levendige manier aanwezig is. Zij lopen ook zo nu en dan met smartphones rond de musici; het beeld wordt live op de panelen geprojecteerd.
Met korte filmfragmenten wordt steeds een andere kant van Boulez’ persoonlijkheid uitgelicht: zijn leven in Parijs tijdens en net na de oorlog, zijn denken over muziek, zijn muzikale universum en zijn muzikale en literaire helden. Beeld en muziek – zestien muzikale fragmenten in totaal – wisselen elkaar af. Werken als Dérive I en II, Incises, Anthèmea, Improvisation sur Mallarmé, Structure livre I en …explosante-fixe…, met daarin veel solistisch materiaal, passeren de revue.
Het creatieve brein achter de Beyond the Score® -concerten is Gerard McBurney. Hij heeft niet geprobeerd een volledig en uitputtend overzicht van Boulez’ leven en werk te geven, maar is associatief te werk gegaan. Het werk van Boulez is op een ontspannen manier toegankelijk gemaakt: we horen bijvoorbeeld geen streng college over serialisme, maar wel een aansprekend verhaal over ‘nieuw materiaal’. Boulez trekt een parallel met de bouwkunst door op te merken dat we nu geen huizen meer bouwen met het materiaal en de techniek waarmee dat in de 18e eeuw gebeurde. Ook de muziek van onze tijd vraagt om nieuw materiaal waarmee nieuwe vormen gevonden kunnen worden. En passant komen de harmonische bouwstenen – intervallen, akkoorden, omkeringen – aan bod, met projecties van notenbalken, en met Boulez zelf als verteller.
