door Sophie Smit
Vandaag heb ik iets meegemaakt wat totaal anders was dan een normale lesdag: de HF Lab butoh workshop van Kees de Haan, op het Gerrit van der Veen College. En echt waar, het was: raar, intens, mooi en leerzaam tegelijk. Ik wist van tevoren niet zo goed wat ik kon verwachten, maar achteraf denk ik: dit moet je gewoon een keer meemaken!
We begonnen de workshop met een korte uitleg over Butoh. Kees vertelde dat Butoh een Japanse dansstijl is die is ontstaan na de Tweede Wereldoorlog. Het is een beetje een protest-dans, maar dan op een heel rustige, gekke manier. Butoh draait niet om mooi dansen of strakke moves. Het gaat juist om gevoel, identiteit, pijn, verandering. Best wel zware onderwerpen eigenlijk! Maar je voelt ze ook echt als je het doet. “Soms beweeg je langzaam en klein, dan weer wild en groot. Het was een dansstijl die ik nooit eerder had gedaan of van had gehoord, maar juist daardoor was het extra interessant!” (Kees de Haan).
Om erin te komen begonnen we heel luchtig: we moesten huppelend van de ene kant van de zaal naar de andere kant, als een soort warming-up! Doordat iedereen meedeed, werd het gezellig, voelde het veilig en werd het gelukkig al wat minder ongemakkelijk. Langzaam veranderde het huppelen in steeds grotere bewegingen. Alsof we over enorme blokken moesten stappen, of ergens overheen moesten springen. We gingen steeds meer ‘in ons lijf zitten’ zoals Kees dat zei.
Daarna gingen we in duo’s samenwerken. Klappen, ritme vinden, met de heupen bewegen, het werd steeds dansachtiger. En toen: Voguen. Dat vond ik echt één van de leukste onderdelen. Voguing komt uit de ballroomcultuur van de LGBTQ+-gemeenschap. Je beweegt alsof je op een catwalk loopt, poseert alsof je in een modetijdschrift staat en laat je helemaal gaan! Iedereen vond het mega leuk, klapte voor elkaar en het was echt tof om te zien hoe iedereen zich ineens heel zelfverzekerd gingen bewegen! Op een gegeven moment haalde Kees grote stenen tevoorschijn. Het idee was juist om ze heel langzaam te dragen, over een onzichtbare lijn. Je moest de steen dicht bij je lichaam houden, alsof het iets kostbaars of dierbaars was. Hierna vroeg Kees aan meerdere deelnemers wat ze hiervan vonden en erbij voelden. Een deelnemer zei: “Het voelde alsof ik iemand die ik liefheb naar veiligheid bracht.” Dat was een hele mooie gedachte! Butoh maakt dus eigenlijk zulke gevoelens op een hele onverwachte manier los.
Later in de workshop gingen we met onze ogen dicht staan, verspreid door de ruimte. Kees vertelde een verhaal over insecten die over je lichaam liepen. Eerst één, toen meer, uiteindelijk duizenden. Iedereen begon langzaam te bewegen, alsof we die kriebel écht voelden. Het was heel apart, maar het maakte indruk. Daarna eindigden we met zachte bewegingen, alsof we water waren. We bewogen om elkaar heen, zonder botsen. Het voelde alsof we allemaal verbonden waren, ik werd door de zachte muziek die er opstond ook helemaal een beetje zen.
Wat ik vooral mooi vond aan deze workshop is dat het niet ging over hoe goed je kon dansen. Je hoefde niks ‘goed’ te doen. Ik ben zelf geen danskoningin dus is het fijn dat je daar totaal niet op wordt afgekeurd! Het ging om voelen, om durven loslaten en jezelf uiten op jouw manier. Ik merkte aan mezelf dat ik minder ging nadenken en meer gewoon doen. En dat is eigenlijk best bevrijdend. Ook al is het aan het begin best een beetje ongemakkelijk!
Zou ik het opnieuw doen? Zeker weten! Butoh is niet voor iedereen, het is anders, maar als je openstaat voor iets nieuws en dichter bij jezelf wilt komen, dan is dit echt de moeite waard!