U kijkt nu naar een voorstelling uit het archief van Holland Festival
Caïro is de stad met dertigduizend minaretten. Hier hoor je vijf keer per dag boven het straatrumoer uit de kakofonie van de muezzins die de gelovigen oproepen tot het gebed. Maar de regering wil een einde maken aan deze traditie en de oproep, de azan, voortaan via de radio verspreiden. In Radio Muezzin ontmoeten we vier muezzins uit de Egyptische hoofdstad: een boerenzoon, een voormalig elektriciën, een blinde Koranleraar en de vice-wereldkampioen Koranrecitatie. Stefan Kaegi regisseerde de muezzins op een moment dat hun leven ingrijpend dreigt te veranderen. Met achter hen videobeelden uit hun leven vertellen zij over hun geschiedenis en wat de azan voor hen betekent. Dit ‘documentair theater’ levert een verrassende en boeiende inkijk in de moderne Egyptische maatschappij.
Achtergrondinformatie
Onder regie van documentair theatermaker Stefan Kaegi komen vier muezzins, degenen die de gelovige islamieten oproepen tot gebed vanaf de minaret van een moskee, naar Theater Bellevue in Kaegi’s stuk Radio Muezzin.
In Caïro, de stad van de duizend minaretten – in werkelijkheid zijn het er dertigduizend! – hoor je vijf keer per dag boven het straatrumoer uit de kakofonie van de muezzins, in het Arabisch de azan genoemd. Vroeger riepen de muezzins vanaf hoog van de minaret. Nu doen de meeste muezzins hun oproep met behulp van een microfoon van binnenuit de moskee. Maar ook deze traditie dreigt in de toekomst verloren te gaan. Het Egyptische ministerie van religieuze aangelegenheden wil het systeem centraliseren en de azan voortaan per gebedsdienst door één muezzin via de radio uitzenden.
De Zwitserse regisseur Stefan Kaegi voert in Radio Muezzin vier muezzins uit de Egyptische metropool ten tonele, alle vier met een heel verschillende achtergrond. De één is als boerenzoon naar de stad getrokken en is daar in een moskee opgenomen. Een ander is een blinde koranleraar. Dan is er nog de elektricien die zijn beroep niet meer kan uitoefenen, en tot slot is er de bodybuilder van gegoede familie die vicewereldkampioen Korancitatie is.
Eén voor één vertellen zij ons over hun verleden, hun dagelijkse leven, hun taken in de moskee – want muezzins zijn vaak ook een soort van kosters, die het gebedshuis schoonhouden, er ‘s nachts de deuren sluiten en in vele gevallen er ‘s nachts zelfs slapen – en over het onderwijzen van de koran, de azan en wat zij van de toekomst verwachten als de plannen van de regering doorgaan en de azan zoals hij nu bestaat wordt afgeschaft. Op de achtergrond spelen beelden van het dagelijks leven van de vier muezzins op het toneel: foto’s van hun jeugd en hun familie, films van hun geboortedorp, de moskees en de straten van Cairo.
De vijfde man op het toneel is een elektrotechnicus die heeft meegewerkt aan de bouw van de Aswan-dam en daar leerde hoe je radiosignalen encodeert. Hij vertelt over deze techniek die het mogelijk maakt de levende muezzins te vervangen door één, vele malen te repliceren radiomuezzin.
Stefan Kaegi is een regisseur die het theatrale in het dagelijkse leven zoekt. Zijn aanpak is die van een doumentairemaker: wat uiteindelijk op het toneel te zien is zijn levende ready-mades of experts die getransplanteerd worden in de grijze zone tussen fictie en werkelijkheid. Sinds 2000 maakt hij deel uit van de groep Rimini Protokoll.
In Radio Muezzin slaagt Kaegi erin de muezzins en hun wereld op een spontane en waarachtige manier ten tonele te voeren, en waant de kijker zich al gauw in het hart van Caïro. Het levert een verrassende en boeiende inkijk in de moderne Egyptische maatschappij op.
Biografie
De naam van de Zwitserse regisseur Stefan Kaegi (1972) is onlosmakelijk verbonden met het Rimini Protokoll, het collectief dat hij samen met Helgard Haug (1969) en Daniel Wetzel (1969) in 2000 opzette – hoewel hun samenwerking al in 1999 begon. Kaegi studeerde beeldende kunst in Zurich en daarna drama, theater en media aan de Universiteit van Giessen in Duitsland, waar hij Haug en Wetzel leerde kennen.
Het Rimini Protokoll maakt zoals de drie het zelf noemen documentair theater. Zij willen de werkelijke wereld en het echte leven op een theatrale manier voor het voetlicht brengen en creëren zo een spannende vorm van theater die zich beweegt in het grensgebied tussen fictie en werkelijkheid. Ze vertrekken bij elk project vanuit een concrete situatie op een concrete plek en ontwikkelen dat gegeven tot een theaterstuk in een intensief verkennend, creatief proces. Die plek kan het theater zijn, maar ook een kantoorgebouw, een hele stad of een toerende vrachtwagen die is omgebouwd tot zogenaamde mobiele publieksruimte. De spelers zijn nooit professionele acteurs, maar zogenoemde experts, mensen die door hun beroep, hobby of identiteit een bijzonder verhaal te vertellen hebben en in de concrete situatie thuishoren.
Stefan Kaegi heeft sinds zijn kennismaking met Haug en Wetzel over de hele wereld onder het label Rimini Protokoll in verschillende urban settings gewerkt, en diverse prijzen binnengehaald met een groot aantal voorstellingen, zoals Kreutzworträtsel Boxenstop (2001), waarin 80-jarige dametjes geconfronteerd worden met de wereld van het Formule 1-racen; Mnemopark (2005), een filmset en tegelijk film op het toneel waarin hedendaagse problemen uiteen worden gezet in een landschap van modeltreinen op schaal; Airport Kids (2008), een voorstelling met en over kinderen van expats, met de Argentijnse Lola Arias; in 2009 het stuk dat dit jaar naar Holland Festival komt, Radio Muezzin.
Rimini Protokoll won onder meer de Duitse Der Faust Prijs in 2007 en de European Theater Award for New Theatrical Realities in 2008.
Kaegi resideert sinds 2004 samen met Haug en Wetzel in het Hebbel am Ufer (HAU) theater in Berlijn.
CREDITS
- concept / regie
- Stefan Kaegi
- concept / regie
- Rimini Protokoll
- compositie
- Mahmoud Refat
- video-ontwerp
- Bruno Deville
- video-ontwerp
- Shady George Fakhry
- dramaturgie
- Laila Soliman
- toneelbeeld
- Mohamed Shoukry
- lichtontwerp
- Sven Nichterlein
- lichtontwerp
- Saad Samir Hassan
- regie-assistent
- Dia’Deen Helmy Hamed
- cast
- Abdelmoty Abdelsamia Ali Hindawy
- cast
- Hussein Gouda Hussein Bdawy
- cast
- Mansour Abdelsalam Mansour Namous
- cast
- Mohamed Ali Mahmoud Farag
- cast
- Sayed Abdellatif Mohamed Hammad
- vertaling / boventiteling
- Ebtihal Shedid
- vertaling / boventiteling
- Ahmed Said
- productieleiding
- Juliane Männel
- productieleiding
- Katinka Vahle
- productieleiding
- Lana Mustaqh
- productie
- Hebbel-am-Ufer
- productie
- Goethe-Institut Egypte
- coproductie
- Festival d’Avignon
- coproductie
- Bonlieu Scène nationale Annecy
- coproductie
- Athens & Epidaurus Festival
- coproductie
- steirischer herbst festival
- coproductie
- Graz & Zürcher Theater
- gesubsidieerd door
- German Federal Cultural Foundation
- gesubsidieerd door
- Swiss Arts Council Pro Helvetia
- gesubsidieerd door
- Department of the Mayor of Berlin – Senate Chancellery – Cultural Affairs