A tribute to Frank Zappa

Frank Zappa, Metropole Orkest

Dit is een voorstelling uit het archief van Holland Festival

Bruce Fowler, trombonist in the Mothers of Invention, arrangeerde symfonische composities van Frank Zappa voor het Metropole Orkest. Op het programma staan onder meer The Grand Wazoo, Duke of Prunes, Regyptian Strut, Big Swifty en Don't you ever wash that thing?.

De meeste composities in A Tribute to Frank Zappa stammen uit de jaren zeventig, toen Zappa veel symfonisch getint, melodisch werk componeerde. Het programma is samengesteld door Ali N. Askin en Co de Kloet, die hun keuzes voorlegden aan de weduwe Gail Zappa. Kenner Bruce Fowler, die als trombonist tussen 1972 en 1988 speelde in Zappa's band Mothers of Invention, arrangeerde de werken voor het Metropole Orkest. Hun klankkleur en unieke bezetting - een zeer uitgebreide big band met strijkers en harp - maakt het orkest bij uitstek geschikt voor deze muziek. Op het programma staan onder meer het semi-Egyptische, fanfaresk voortschrijdende Regyptian Strut en het complexe, subtiele Don't you ever wash that thing?. Verder veel werk van de albums Waka/Jawaka (1972) en The Grand Wazoo (1973). Daarop speelden Zappa en zijn musici voornamelijk instrumentale fusion met veel blazers. Het waren de eerste platen die Zappa maakte nadat hij door een gestoorde fan van het podium was getrokken en opnieuw had moeten leren spelen. Edhidna's Warf, van een jaar later, is een fijngewoven, complexe compositie met de voor Zappa typerende wisselingen in ritme en tempo. Zappa bracht zelf voortdurend nieuwe (live) versies uit van oude nummers. Op het postuum uitgebrachte Läther (1996), dat onder fans een mythische status geniet, vonden bijvoorbeeld het opgewekte RDNZL en het surrealistische Duke of Prunes al een nieuwe vorm. Arrangeur Bruce Fowler en het Metropole Orkest voegen daar nu nog een eigen interpretatie aan toe.

Biografieën

Als trombonist speelde Bruce Fowler met onder meer Woody Herman, Budy Rich en Frank Zappa. Hij maakte twee solo-albums: Ants Can Count en Entropy. Recentelijk tourde Fowler met ‘Banned From Utopia’, een formatie met veel ex-bandleden van Frank Zappa.

 

Frank Zappa, componist van de 20ste eeuw. Dit is het  uitgangspunt voor het Zappa-programma op het Holland Festival.

Als twaalfjarige drummer volgt Zappa een zomercursus orchestrale ritmiek. Het werk Ionisation (1933) van Varèse maakt een grote indruk op hem. Het is een stuk voor 25 percussie-instrumenten, waarin sleebelletjes en kalebassen het moeten opnemen tegen sirene en aambeeldklanken.

In 1964 werpt Zappa zich op als de songwriter van The Soul Giants. De band bestaat uit: Roy Collins, zang; Roy Estrada, bas en Jimmy Carl Black, drums. de naam ‘The Soul Giants’ verandert al snel in ‘The Mothers’. MGM records besluit met deze inventieve en muzikaal-technisch onderlegde heren de ‘sprong in het diepe’ te wagen. Het platenlabel plaatst de woorden ‘of Invention’ achter de suugestieve naam.

Freak Out (1966) lanceert de carrière van Frank Zappa. De plaat is een culminatie van wilde percussiegeluiden, parodieën en protesten. Het geeft The Mothers meteen de status van cultband.

Zappa ondekt het principe van Xenochronicity’. Het is een term die je alleen van 20ste eeuwse componisten kunt verwachten. Zappa ontdekt de mogelijk heden hiervan  tijdens de opnames van Zoot Allures (1976). Op dit samenwerkingsverband tussen Zappa en drummer Terry Bozzio speelt Zappa de meeste instrumenten zelf. Hij gebruikt aparte sporen voor de verschillende instrumenten en voegt ze samen door middel van ‘overdubbing’. Xenochronisity’ ontstaat wanneer sporen die niet bij elkaar horen tegelijk wel tegelijk klinken. Zo treedt er een magisch-realistische, niet-synchrone muziek op die verrassende spanningen teweeg brengt.

In 1984 doet Zappa onderzoek naar een achttiende-eeuwse componist met de veel zeggende naam Francesco Zappa. Hij bewerkt zijn composities voor synclavier, het instrument dat hij tot aan het eind van zijn dagen blijft gebruiken. Met behulp van de digitale sample mogelijkheden van het synclavier en het softwareprogramma sonic solutions, werkt Zappa vlak voor zijn dood nog aan het postuum uitgekomen Civilization Phase III.

Genoeg reden om de man die zijn leven lang de grenzen tussen pop, jazz en klassieke muziek verkende, te presenteren als een volwaardig componist van de twintigste eeuw.