Aus Deutschland

Een hommage aan Schubert (tweehonderd jaar geleden geboren) is Maurico Kagels Aus Deutschland – een reis ook door de Duitse romantiek: de wereld van liefde, natuur en dood. Liszt heeft Schuberts ;liederen ooit omschreven als miniatuuropera’s en Kagel vatte die uitspraak letterlijk op. Hij smeedde liedteksten geraffineerd aaneen tot een libretto waarin bekende personages als Gretchen (Goethe’s Faust), maar ook Schubert zelf, tot leven komen. Er is veel tragiek (en dubbelzinnige erotiek) in dit verhaal – velen komen om het leven – maar de dood is zowel komisch als ernstig, of beter: zowel burlesk als gruwelijk expressionistisch. Ernst Vermeulen schreef naar aanleiding van de concertante uitvoering in het Holland Festival 1985: ‘Aus Deutschland ontplooit bij tijd en wijle een woeste kracht en verwijst zelfs zijdelings naar het schandelijke Duitse twintigste-eeuwse heden. Maar de opera is voor mij toch in de eerste plaats een uiting geworden waarin poëtische scheppingskracht boven spitsvondigheden uitstijgt en met name in de koorscènes van een bijkans hallucinerende schoonheid is.